Celtowie założyli Morawach najstarszy warsztat szklarski na północ od Alp
24 lipca 2023, 10:37Němčice na Morawach to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych kultury lateńskiej (V-I w. p.n.e.) w Europie Środkowej. Kultura ta była charakterystyczna dla ludności celtyckiej, a Němčice znajdują się na szlaku bursztynowym pomiędzy Nową Cerekwią w województwie opolskim, a Roseldorf w Dolnej Austrii. Po 20 latach badań archeolodzy wykazali, że znajdowało się tam najstarsze centrum produkcji szkła na północ od Alp.
Czaszki, lampki i broń. W izraelskiej jaskini znaleziono dowody na nekromancję
18 lipca 2023, 10:01Lampki oliwne, broń oraz ludzkie czaszki wskazują, że w późnym okresie rzymskim w jaskini Te'omim na Wyżynie Judzkiej odprawiano rytuały nekromantyczne. Jaskinia Te'omim, zwana też Mŭghâret Umm et Tûeimîn czyli Jaskinią matki bliźniąt, to kompleks jaskiń znajdujących się na wschód od Bet Szemesz. Według lokalnych przekazów, płynąca tam woda ma właściwości uzdrawiające i wspomaga płodność. W XIX wieku narodziła się legenda, zgodnie z którą bezpłodna kobieta, która napiła się tej wody, powiła z czasem bliźnięta.
Na Nowej Zelandii odkryto skamieniałości niewielkiego wymarłego pingwina
13 lipca 2023, 10:29Przed trzema milionami lat po Nowej Zelandii dreptały niewielkie pingwiny. Z czasem wyginęły, ale obecnie w Australii, Nowej Zelandii i na Tasmanii żyje ich krewniak, najmniejszy pingwin na świecie – pingwin mały – zwany na Nowej Zelandii kororā. Doktor Daniel Thomas i jego zespół z Massey University odkryli nieznany gatunek wymarłego pingwina badając dwie czaszki – osobnika młodego i dorosłego – znalezione na Wyspie Północnej.
Geny ojca pozwalają rozwijającemu się płodowi manipulować metabolizmem matki
13 lipca 2023, 08:19Badania na myszach pokazały, że nienarodzone dzieci posiadają odziedziczonego od ojca „pilota”, za pomocą którego sterują matką tak, by dostarczała im potrzebnych składników odżywczych. To pierwszy bezpośredni dowód, że gen pochodzący od ojca sygnalizuje organizmowi matki, by dostarczył pożywienia rozwijającemu się płodowi, mówi współautorka badań profesor Amanda Sferruzz-Perri z Uniwersytetu w Cambridge.
Młodzi dorośli to pokolenie najbardziej podatne na fake newsy
7 lipca 2023, 06:12To młodzi ludzie, a nie starsi, mają większe problemy z odróżnieniem fake newsów od prawdy, a najłatwiej oszukać tych, którzy spędzają w internecie najwięcej czasu. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych za pomocą pierwszego naukowo zwalidowanego testu badającego podatność na dezinformację, MIST (Misinformation Susceptilibity Test). Szybki dwuminutowy quiz daje bardzo solidne podstawy do wskazania, na ile badana osoba ulega dezinformacji zalewającej przestrzeń wirtualną.
Ptaki współpracują z ssakami, by dobrać się do gniazda pszczół?
30 czerwca 2023, 08:49Miodowody to jedne z niewielu ptaków, które regularnie odżywiają się pszczelim woskiem. Nie potrafią jednak same dobrać się do gniazda pszczół. Potrzebują pomocy. Dlatego też nawiązały współpracę z miodożerem (ratelem), któremu wskazują lokalizację gniazda. Ssak rozbija gniazdo w poszukiwaniu miodu, a ptak ma wówczas dostęp do wosku. Tak mniej więcej brzmi popularna opowieść o współpracy obu gatunków. Naukowcy z Uniwersytetów w Cambridge i Kapsztadzie postanowili przekonać się, ile jest w niej prawdy.
Model embrionu z ludzkich komórek macierzystych pomoże w badaniach nad rozwojem ciąży
29 czerwca 2023, 08:31W jednym z laboratoriów University of Cambridge stworzono model ludzkiego embrionu uzyskany dzięki odpowiedniemu zaprogramowaniu ludzkich komórek macierzystych. Modele takie posłużą do badań nad chorobami genetycznymi oraz nad przyczynami naturalnych poronień. Model ten to zorganizowana trójwymiarowa struktura uzyskana z pluripotencjalnych komórek macierzystych, która naśladuje niektóre procesy zachodzące na wczesnych etapach istnienia ludzkiego embrionu. Pozwoli ona na modelowanie drugiego tygodnia rozwoju.
Czytanie dla przyjemności to lepsze zdolności poznawcze, zdrowie psychiczny i budowa mózgu
28 czerwca 2023, 13:29Osoby, które od wczesnego dzieciństwa czytają dla przyjemności, lepiej radzą sobie w testach poznawczych i charakteryzują się lepszym zdrowiem psychicznym gdy wchodzą w wiek nastoletni, stwierdzili naukowcy. Badacze z Wielkiej Brytanii i Chin informują jednocześnie na łamach Psychological Medicine, że 12 godzin tygodniowo to optymalna liczba godzin, jaką należy poświęcać lekturze. Odkryli też, że czytanie dla przyjemności poprawia strukturę mózgu, co może tłumaczyć lepsze funkcjonowanie w późniejszym życiu.
Niepozorny kawałek ceramiki jakich miliardy okazał się jedyny w swoim rodzaju
26 czerwca 2023, 10:41Siedem lat minęło, zanim międzynarodowy zespół archeologów zdał sobie sprawę z wyjątkowości zwyczajnego z pozoru znaleziska. Mowa o fragmencie amfory sprzed 1800 lat. Znamy miliardy szczątków rzymskiej ceramiki. Także miejsce znalezienia nie zaskakuje. W tych regionach dawnej rzymskiej prowincji Baetica wytwarzano oliwę. Również napis nie jest niczym dziwnym. Na amforach często zapisywano informacje handlowe. Dopiero zrekonstruowanie napisu sprawiło olbrzymią niespodziankę.
Wpływ wulkanów na klimat jest mocno niedoszacowany, twierdzą autorzy nowych badań
26 czerwca 2023, 06:00Zdaniem naukowców z University of Cambridge, wpływ wulkanów na klimat jest mocno niedoszacowany. Na przykład w najnowszym raporcie IPCC założono, że aktywność wulkaniczna w latach 2015–2100 będzie taka sama, jak w latach 1850–2014. Przewidywania dotyczące wpływu wulkanów na klimat opierają się głównie na badaniach rdzeni lodowych, ale niewielkie erupcje są zbyt małe, by pozostawiły ślad w rdzeniach lodowych, mówi doktorantka May Chim
